Coğrafya Nedir? Coğrafya İklim Elemanları
Coğrafya eğitim sistemimizde en önemli derslerden biridir ve genel kültür açısından son derece önemlidir. Coğrafya, nesnesi olarak
Coğrafya eğitim sistemimizde en önemli derslerden biridir ve genel kültür açısından son derece önemlidir. Coğrafya, nesnesi olarak dünya yüzeyinin veya parçalarının yorumlayıcı tanımına sahip olan bir bilim dalıdır. Yani 'dünya yüzeyi’ ile Dünya’nın katı kütlesinin ve sıvı kütlenin gazla temas ettiği üç boyutlu bir atmosferi inceler.
Bitki ve hayvan yaşamının geliştiği ve insan faaliyetlerinin kurulduğu yeryüzündeki ve gökyüzündeki birçok olayı inceler. Doğa ve beşeri bilimlerden elde edilen verilerden ağırlıklı olarak yararlanırken, her ikisini özgün bir konuma yerleştirir. Coğrafya fiziksel fenomenleri veya insan topluluklarını incelemez, ancak her ikisini de bölgelerin fizyonomisinden ve organizasyonundan sorumlu ajanlar olarak dikkate alır.
Coğrafya ve coğrafyacı, diğer ilgili bilim alanları ile yakın işbirliği yapar. Kendi ayrıcalığı olan bölgenin küresel yorumu için bu kapasiteyi kullanır. En büyük uygulamalı katkıyı tam olarak bölgesel planlamada sağlayabilir. Ancak bölgesel planlamanın kendisiyle sınırlı kalmaz. Çünkü derin coğrafi bilgi gerektiren çözülmesi gereken çok sayıda başka sorun vardır.
Coğrafya İklim Elemanları
İklim, havayı değiştiren aynı meteorolojik unsurlardan etkilenir. Bu nedenle onları iklim unsurları olarak da gösterebiliriz. Bunlardan en önemlisi kesinlikle sıcaklıktır, çünkü diğerlerini etkiler. Farklı dağılımı ile basıncın değişmesine neden olur ve bu nedenle hava kütlelerinin yer değiştirmesini belirler. Buharlaşma ve dolayısıyla nem, bunun sonucunda yoğunlaşma ve yağış meydana gelir.
Coğrafya iklim elemanları; sıcaklık, basınç, rüzgar, nem, yağış ve bulutluluk gibi iklim unsurları sayılabilir. Tüm bu unsurlar, Dünya yüzeyine yayılmış meteoroloji istasyonları ağı tarafından tespit edilir; daha yakın zamanda, Dünya'nın yörüngesine yerleştirilmiş meteorolojik uydular aracılığıyla yeni bir algılama sistemi eklendi.
Buna karşılık iklim elemanları; enlem, yükseklik, deniz akıntılarının etkisi, dağ varlığını güneşe ve rüzgara maruz kalmayla ortaya çıkmıştır. Enlem ise; ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe azalan sıcaklığı etkiler.
Sıcaklık
Bir noktanın deniz seviyesine göre yüksekliğidir; sıcaklık ve yağışı etkiler; her 100 m çıkışta sıcaklık yaklaşık 0,6 °C düşer; yüksek rakımlarda bulutlar daha kolay oluşur ve yağmur verir. Denize uzaklığı hava sıcaklığı ve nemi etkiler. Kara ve suyun farklı ısı kapasiteleri nedeniyle gündüz ve yaz mevsiminde karalar denizlerden daha fazla ısınır; bu nedenle, karadaki günlük ve yıllık sıcaklık değişimleri ne kadar belirgin olursa, denizden uzaklık o kadar artar; dahası, kıyılar boyunca iklim genellikle iç bölgelere göre daha nemlidir.
Sıcaklık, Dünya’nın gün boyunca depoladığı güneş ısısıdır. Yerden yere farklılık gösterir. Enlem, yükseklik ve jeolojik malzemeye bağlı olarak dünya yüzeyinin farklı ısınmasına, daha az veya daha fazla bitki örtüsüne etki eder. Ayrıca toprak ve suyun farklı dağılımına, güneş ve rüzgarlara farklı etkilerine bağlı ortaya çıkar. Şeffaf olduğu için hava doğrudan ısıtılmaz, ancak dünya yüzeyinden ısı alır. Gün boyunca, hava yeryüzünde daha sıcak olacaktır.
Bizim yarım kürede güneye bakan alanlar kuzeye bakanlara göre daha uzun bir güneşlenme süresine sahiptir.
Rüzgara maruz kalma sıcaklığı, nemi ve yağışı etkiler; dağların denize bakan yamaçları nemli ve serin, karşı taraftakiler ise sıcak ve kurudur.
Basınç
Havanın ağırlığı vardır ve coğrafya bu iklim elemanını çok önemser. Deniz seviyesinde ve 0 °C sıcaklıkta bir litre hava tam olarak 1.293 gram ağırlığındayken, atmosferin dış sınırlarında ağırlığı milyarlarca kat daha azdır. Bunun nedeni, Dünyayı çevreleyen gazlı okyanus sıkıştırılabilir olmasıdır. Hava ne kadar yüksekse, gaz o kadar incedir.
Nem
Hava asla tamamen kuru değildir. Buhar, karada ve denizlerde bulunan sudan sağlanır; yağmurlar daha sonra suyu yüzeye döndürür. Atmosferdeki suyun bulutlar, sisler, yağışlar şeklinde bulunması coğrafya biliminde hava koşullarından sorumludur.
Edubook’ta coğrafya alanında hazırlayacağınız eğitim içerikleri ile dünyaya açılabilirsiniz. Web 2.0 araçlarını kullanarak coğrafya alanındaki eğitimlerinizi dijitalleştirmenizi sağlıyoruz. Hazırladığınız eğitim içeriklerini istediğiniz fiyattan Edubook’ta satışa sunabilirsiniz. Ücretsiz üyelik işlemlerinizi gerçekleştirin hemen içeriklerinizi hazırlamaya başlayın.
Coğrafya eğitim sistemimizde en önemli derslerden biridir ve genel kültür açısından son derece önemlidir.
Coğrafya, nesnesi olarak dünya yüzeyinin veya parçalarının yorumlayıcı tanımına sahip olan bir bilim dalıdır. Yani 'dünya yüzeyi’ ile Dünya’nın katı kütlesinin ve sıvı kütlenin gazla temas ettiği üç boyutlu bir atmosferi inceler.
Bitki ve hayvan yaşamının geliştiği ve insan faaliyetlerinin kurulduğu yeryüzündeki ve gökyüzündeki birçok olayı inceler. Doğa ve beşeri bilimlerden elde edilen verilerden ağırlıklı olarak yararlanırken, her ikisini özgün bir konuma yerleştirir. Coğrafya fiziksel fenomenleri veya insan topluluklarını incelemez, ancak her ikisini de bölgelerin fizyonomisinden ve organizasyonundan sorumlu ajanlar olarak dikkate alır.
Coğrafya ve coğrafyacı, diğer ilgili bilim alanları ile yakın işbirliği yapar. Kendi ayrıcalığı olan bölgenin küresel yorumu için bu kapasiteyi kullanır. En büyük uygulamalı katkıyı tam olarak bölgesel planlamada sağlayabilir. Ancak bölgesel planlamanın kendisiyle sınırlı kalmaz. Çünkü derin coğrafi bilgi gerektiren çözülmesi gereken çok sayıda başka sorun vardır.
Coğrafya İklim Elemanları
İklim, havayı değiştiren aynı meteorolojik unsurlardan etkilenir. Bu nedenle onları iklim unsurları olarak da gösterebiliriz. Bunlardan en önemlisi kesinlikle sıcaklıktır, çünkü diğerlerini etkiler. Farklı dağılımı ile basıncın değişmesine neden olur ve bu nedenle hava kütlelerinin yer değiştirmesini belirler. Buharlaşma ve dolayısıyla nem, bunun sonucunda yoğunlaşma ve yağış meydana gelir.
Coğrafya iklim elemanları; sıcaklık, basınç, rüzgar, nem, yağış ve bulutluluk gibi iklim unsurları sayılabilir. Tüm bu unsurlar, Dünya yüzeyine yayılmış meteoroloji istasyonları ağı tarafından tespit edilir; daha yakın zamanda, Dünya'nın yörüngesine yerleştirilmiş meteorolojik uydular aracılığıyla yeni bir algılama sistemi eklendi.
Buna karşılık iklim elemanları; enlem, yükseklik, deniz akıntılarının etkisi, dağ varlığını güneşe ve rüzgara maruz kalmayla ortaya çıkmıştır. Enlem ise; ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe azalan sıcaklığı etkiler.
Sıcaklık
Bir noktanın deniz seviyesine göre yüksekliğidir; sıcaklık ve yağışı etkiler; her 100 m çıkışta sıcaklık yaklaşık 0,6 °C düşer; yüksek rakımlarda bulutlar daha kolay oluşur ve yağmur verir. Denize uzaklığı hava sıcaklığı ve nemi etkiler. Kara ve suyun farklı ısı kapasiteleri nedeniyle gündüz ve yaz mevsiminde karalar denizlerden daha fazla ısınır; bu nedenle, karadaki günlük ve yıllık sıcaklık değişimleri ne kadar belirgin olursa, denizden uzaklık o kadar artar; dahası, kıyılar boyunca iklim genellikle iç bölgelere göre daha nemlidir.
Sıcaklık, Dünya’nın gün boyunca depoladığı güneş ısısıdır. Yerden yere farklılık gösterir. Enlem, yükseklik ve jeolojik malzemeye bağlı olarak dünya yüzeyinin farklı ısınmasına, daha az veya daha fazla bitki örtüsüne etki eder. Ayrıca toprak ve suyun farklı dağılımına, güneş ve rüzgarlara farklı etkilerine bağlı ortaya çıkar. Şeffaf olduğu için hava doğrudan ısıtılmaz, ancak dünya yüzeyinden ısı alır. Gün boyunca, hava yeryüzünde daha sıcak olacaktır.
Bizim yarım kürede güneye bakan alanlar kuzeye bakanlara göre daha uzun bir güneşlenme süresine sahiptir.
Rüzgara maruz kalma sıcaklığı, nemi ve yağışı etkiler; dağların denize bakan yamaçları nemli ve serin, karşı taraftakiler ise sıcak ve kurudur.
Basınç
Havanın ağırlığı vardır ve coğrafya bu iklim elemanını çok önemser. Deniz seviyesinde ve 0 °C sıcaklıkta bir litre hava tam olarak 1.293 gram ağırlığındayken, atmosferin dış sınırlarında ağırlığı milyarlarca kat daha azdır. Bunun nedeni, Dünyayı çevreleyen gazlı okyanus sıkıştırılabilir olmasıdır. Hava ne kadar yüksekse, gaz o kadar incedir.
Nem
Hava asla tamamen kuru değildir. Buhar, karada ve denizlerde bulunan sudan sağlanır; yağmurlar daha sonra suyu yüzeye döndürür. Atmosferdeki suyun bulutlar, sisler, yağışlar şeklinde bulunması coğrafya biliminde hava koşullarından sorumludur.
Edubook’ta coğrafya alanında hazırlayacağınız eğitim içerikleri ile dünyaya açılabilirsiniz. Web 2.0 araçlarını kullanarak coğrafya alanındaki eğitimlerinizi dijitalleştirmenizi sağlıyoruz. Hazırladığınız eğitim içeriklerini istediğiniz fiyattan Edubook’ta satışa sunabilirsiniz. Ücretsiz üyelik işlemlerinizi gerçekleştirin hemen içeriklerinizi hazırlamaya başlayın.
Benzer Yazılar
3. Sınıf İngilizce Konuları Neler? Konu Anlatımı
4.Sınıf Türkçe Konu Anlatımı Güncel
Web 2.0 Araçları İle Dijital Öğretim Materyali Hazırlama Kursu
Dijital kütüphane, kaynakların tamamının internet ortamında sunulduğu ve bilgisayar ya da cep telefonuyla rahatlıkla tüm kaynaklara ulaşılabilen bir ağ ortamıdır. Büyük kütüphanelerin bazıları çok daha geniş kitlelere fayda sağlayabilmek adına kütüphanede yer alan kaynakları dijital ortama da açmıştır.
Dijital kütüphane, kaynakların tamamının internet ortamında sunulduğu ve bilgisayar ya da cep telefonuyla rahatlıkla tüm kaynaklara ulaşılabilen bir ağ ortamıdır.
Büyük kütüphanelerin bazıları çok daha geniş kitlelere fayda sağlayabilmek adına kütüphanede yer alan kaynakları dijital ortama da açmıştır. Bu durum tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de yaygındır. Dijital kütüphanelerin çoğalmasıyla birlikte sosyal medyada dijital kütüphane nedir sorusu epey yaygın bir şekilde sorulmaya başlandı. Dijital kütüphaneler, fiziksel kütüphanelerin dijital ortama taşınmış halidir. Bu durumun pek çok avantajı vardır ve artık tüm dünyada kütüphaneler yavaş yavaş dijital ortama aktarılmaya başlanmaktadır. Bu sayede herkes her türlü kaynağa bulunduğu yerden erişebilmektedir.
Dijital kütüphanelerin insanlara sunduğu oldukça büyük faydalar da vardır. Bu faydalardan ilki zaman ve yer kavramının ortadan kaldırılmasıdır. İnsanlar nerede olurlarsa olsunlar ve saat kaç olursa olsun tüm kaynaklara dijital ortamdan erişebilmektedir. Bu durum da dijital kütüphanelerin bu kadar sevilmesinde ve kullanılmasındaki en büyük faktörlerden biridir. Dijital kütüphanelerin öğrenciler ve pek çok kişi tarafından kullanılmasının en büyük sebeplerinden bir diğeri de tüm kaynakların rahatlıkla bulunabilmesidir. Bazı durumlarda pek çok kişi kütüphanede saatlerce kaynak aramıştır, bu durum dijital kütüphanelerin gelişiyle birlikte rafa kaldırılıyor. Aranılan kaynaklar dijital kütüphanelerin arama bölümü sayesinde saniyeler içerisinde okuyucuyla buluşabiliyor.
Dijital Kütüphane Ne İşe Yarar?
Dijital kütüphaneyle birlikte fiziksel sınırların kalktığını söylemek mümkündür. Hiçbir sınır olmaksızın, açılış-kapanış saati olmaksızın istenilen kaynaklara 7/24 erişebilmek artık dijital kütüphaneler sayesinde mümkündür. Okuyucular kütüphaneye gitmek zorunda kalmadan istediği kaynağa rahatça ulaşabilir ve okuyabilir. Dijital kütüphaneler yalnızca bulunulan ülkedeki kişiler tarafından değil tüm dünya tarafından kullanılabilir. Dijital kütüphanelerin yaygınlaşmasıyla birlikte çok fazla dijital kütüphane ne işe yarar sorusu sorulmaya başlandı. Bunun en büyük cevabı ise fiziksel sınırların kalkmasıdır. Bugün Finlandiya’daki bir kişi Amerika’daki bir dijital kütüphaneye erişebildiği gibi Türkiye’deki bir kişi de tüm dünya ülkelerinde yayınlanan dijital kütüphanelere rahatlıkla erişebilir ve kaynakların tamamını istediği zaman okuyabilir. Bu sebeple dijital kütüphaneler oldukça yaygındır.
Dijital kütüphanelerin çoklu erişim sunması da oldukça mühimdir. Kütüphanelerde bir kitap doğal olarak yalnızca bir kişi tarafından okunabilirken çoklu erişim sayesinde dijital kütüphanelerde durum tam tersidir. Kitaplar aynı anda pek çok kişi tarafından okunabilmektedir. Bu sayede aynı kaynaktan aynı anda birden fazla okuyucunun yararlanması mümkün hale gelmiştir. Dijital kütüphanelerin bu denli yaygınlaşmasındaki en büyük avantajlardan biri de düşük masraflı olmasıdır. Konvansiyonel kütüphaneler kira, giderler ve bilimum masraflar sebebiyle oldukça büyük bir yük altındayken dijital kütüphanelerin yıllık giderleri son derece azdır. Bu sebeple pek çok kütüphane dijital kütüphane olarak hizmet vermeye başlamıştır. İlerleyen yıllarda bu kütüphanelerdeki sayının artması bekleniyor.
Neden Dijital Kütüphane Kullanılmalı?
Dijital kütüphane kullanmak için pek çok sebep vardır ancak bu sebepler arasından bazıları insanlar için oldukça önemlidir. Dijital kütüphane kullanma sebepleri, pek çok kişi için farklılık gösterse de insanların bazı sebeplerde ortak kümede buluştuğunu görebilmek mümkündür. Bunlardan ilki dijital kütüphanelerde hiçbir şekilde kaynak sıkıntısı yaşanmamasıdır. Klasik kütüphanelerde pek çok kişinin başına geldiği gibi okunmak istenen bazı kitaplar ve kaynaklar o an başkası tarafından ödünç alınmış olabilir. Bu tip durumlar dijital kütüphanelerde karşılaşılmayacak durumlardır. Aynı kaynağı birden fazla kişi aynı anda okuyabilir ve bu dijital kütüphanelerin tercih edilmesindeki en büyük sebepler arasında yer almaktadır.
Dijital kütüphane kullanımının bu denli yaygınlaşmasındaki bir diğer sebep de mesafelerin ortadan kalkmasıdır. Yalnızca herkesin elinde bulunan bir akıllı telefon ya da dizüstü bilgisayar sayesinde kütüphanelerin tüm kaynaklarına erişebilmek ve bu kaynakları sınırsız bir şekilde kullanabilmek okuyucular arasında büyük bir heyecana da vesile olmuştur. Bu sebeple pek çok okuyucu dijital kütüphaneleri deneyimlemeye başladı. Dijital kütüphanelerin kullanımının yaygın olmasındaki bir diğer etken de elbette ki kaynaklara istenilen zamanda ulaşılabilmesidir. Kaynaklar 7 gün 24 saat okuyucuların kullanabilmesi için açık durumdadır. Bu, konvansiyonel kütüphanelerde okuyucuların en sık dert yandığı durumlardan biridir. Bazı kütüphaneler gece de açıktır fakat bu kütüphaneler arasında çok yaygın olmadığı için kaynak bulma sıkıntısı yaşanabilmektedir.