Dijital Kütüphane Nedir? Avantajları Nelerdir?
Kütüphanelerde bazı kitaplar sınırlıdır. Sınırlı olan kitaplara da talep fazla olabilir. Ancak digital kütüphane gibi yerlerde bu sorunlarla karşılaşılmaz. Aynı kitaba binlerce kişi dilediği zaman ulaşabilir.
İhtiyacımız olan bazı kaynaklara kütüphanelerde ulaşmamız son derece mümkündür. Fakat günümüzde teknolojinin gelişmesiyle birlikte bazı önemli kaynaklara tıpkı bir kütüphanedeymişiz gibi erişmemiz mümkündür.
Günümüzde ise digital kütüphane oldukça fazla kullanılır. Hatta bazı kütüphaneler vardır ki eserlerini daha çok insana ulaştırmak için o eserleri dijital ortamlarda paylaşırlar.
Dijital Kütüphanenin Avantajları Nelerdir?
Tabii ki bu dijital kütüphanelerin hayatımıza katmış olduğu birçok kolaylık bulunmaktadır. Kütüphaneler genelde sınırlı alanlara sahip yerlerdir. Ancak dijital kütüphanelerde bu tür sorunlar asla bulunmaz. Oturduğunuz yerden tıpkı bir kütüphanede kitap alışverişi yaptığınız gibi alışveriş yapabilirsiniz. İhtiyacınız olan tek şey bir internet bağlantısı.
- Dijital kütüphanenin bir başka avantajı ise zaman sınırlamasının olmamasıdır. Dilediğiniz zaman diliminde kitap alışverişi yapabilmeniz oldukça mümkündür.
- Kütüphanelerde bazı kitaplar sınırlıdır. Sınırlı olan kitaplara da talep fazla olabilir. Ancak digital kütüphane gibi yerlerde bu sorunlarla karşılaşılmaz. Aynı kitaba binlerce kişi dilediği zaman ulaşabilir.
- Dijital kütüphanenin avantajları fazlasıyla mevcut durumdadır. Dijital kütüphanelerde bilgi her daim korunup saklanabilir.
Görüldüğü üzere digital kütüphane normal bir kütüphaneden daha avantajlıdır.
Dijital Kütüphane İlk Ne Zaman Başladı
Altyapısı ilk olarak 1945 yılında atıldı. Ancak digital kütüphane fikri e-kitabın'da mucidi olan Michael Hart tarafından başlatıldı. Gutenberg projesi sayesinde bu projesini hayata geçirme fırsatına erişmiştir. Hatta 1996 yılında İngiltere dijital olarak üniversite kurmak isteyen kişilere fon desteği vererek dijital eğitime ve digital kütüphane desteğini açıkça belli etmiştir. 90'lı yıllarda digital kütüphane popülaritesini giderek daha fazla arttırmaya başlamıştır.
Dünyada ve Ülkemizde Bulunan Önemli Dijital Kütüphaneler
Dijital kütüphanelerin ortaya çıkış amaçlarından biriside bilgiye daha hızlı bir şekilde ulaşma ihtiyacından ortaya çıkmıştır. Bir araştırmacı bir konu hakkında saatlerce kütüphane kütüphane gezme derdinden kurtulmuştur. Çünkü dijital kütüphane sayesinde bilgi tek tuşla ulaşılabilir hale gelmiştir.
Amerikan Kongre Kütüphanesinin UNESCO'nun katkıları sayesinde faaliyete geçen "World Digital Library" 20 bin civarında kaynağa sahiptir. Üniversitelerin ve araştırma merkezlerinin birlikteliği ile ortaya çıkan "HathiTrusth" tam 20 milyon civarında kitaba sahiptir.
Bunun yanı sıra dünyada dijital kütüphaneler içerisinde "Avrupa Dijital Eserler Platformu Europeana" birbirinden farklı dillerden oluşan 5 binden fazla çocuk kitabına sahiptir.
Ülkemizde Dijital Kütüphane
Ülkemizde de oldukça önemli olan dijital kütüphaneler bulunmaktadır. Bu dijital kütüphaneler sırasıyla şu şekilde sıralanmaktadır;
- Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri
- Milli Kütüphane
- İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi
- Marmara Üniversitesi Kütüphanesi
- Süleymaniye Yazma Eserler Kütüphanesi
- Beyazıt Devlet Kütüphanesi
- İslam Araştırmaları Merkezi
gibi kütüphaneler ile dijital kütüphane hizmeti vermektedir.
Edubook.com Dijital Kütüphane İle Binlerce Kitaba Ulaşın
Bir dijital kütüphane olan edubook alanında uzman eğitmenler sayesinde siteyi ziyaret eden kişilere eğitim alma fırsatı sunuyor. Edubook sayesinde binlerce çeşit kitap hemen elinizin altına geliyor. Ayrıca burada hobileriniz ile ilgilenme şansınız da bulunuyor. Müzik, fotoğrafçılık ve fitness ile burada ilgilenme şansı elde edebilirsiniz. Ayrıca dergi meraklıları için burada çeşit çeşit dergiler yer alıyor.
Bu dergiler her zaman erişilebilir durumda. Sınava hazırlanmakta olan öğrenciler tıpkı bir kütüphanede çalışıyor gibi bin bir çeşit kaynak içerisinde sınavına en iyi şekilde hazırlanabilir. Sadece bununla da sınırlı değil. Yazılım meraklısı kişiler için yazılım ile ilgili her şey a' dan z'ye burada mevcut. Yazılım ile bilgilerin yer aldığı blog yazılarında önemli gördüğünüz yerleri not alabilirsiniz.
Yazılımın yanı sıra burada siber güvenlik eğitimleri de bulunmaktadır. Hatta dilerseniz burada eğitmen olarak uzman olduğunuz bir alanda eğitimler vererek öğrencilerinizin eğitimine katkıda bulunabilirsiniz. Burada eğitmen olarak öğrencilerinize sunmuş olduğunuz eğitimler karşılığında para kazanmaya başlayabilirsiniz. Burada hem öğrenip hem de cebinize katkı sağlayabilirsiniz.
Site içerisinde yer alan popüler dersler ile ihtiyacınız olan popüler dersi alabilirsiniz. Dijital kütüphane hakkında yer alan bilgiler bu şekildedir. Bir dijital kütüphane olan edubook.com'un ise sizlere sunmuş oldukları bu şekilde.
Sizlere oturduğunuz yerden her türlü bilgiyi sunan edubook.com 1. Sınıflardan tutunda 12. Sınıf öğrencilerine kadar her türlü çalışmak için kaynağı ücretsiz olarak oldukça kolay bir şekilde sunuyor. Sadece bu da değil tabii ki. Anaokuluna giden minik öğrenciler için burada her türlü anaokulu için kaynaklar mevcut durumdadır.
Dijital kütüphane, kaynakların tamamının internet ortamında sunulduğu ve bilgisayar ya da cep telefonuyla rahatlıkla tüm kaynaklara ulaşılabilen bir ağ ortamıdır. Büyük kütüphanelerin bazıları çok daha geniş kitlelere fayda sağlayabilmek adına kütüphanede yer alan kaynakları dijital ortama da açmıştır.
Dijital kütüphane, kaynakların tamamının internet ortamında sunulduğu ve bilgisayar ya da cep telefonuyla rahatlıkla tüm kaynaklara ulaşılabilen bir ağ ortamıdır.
Büyük kütüphanelerin bazıları çok daha geniş kitlelere fayda sağlayabilmek adına kütüphanede yer alan kaynakları dijital ortama da açmıştır. Bu durum tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de yaygındır. Dijital kütüphanelerin çoğalmasıyla birlikte sosyal medyada dijital kütüphane nedir sorusu epey yaygın bir şekilde sorulmaya başlandı. Dijital kütüphaneler, fiziksel kütüphanelerin dijital ortama taşınmış halidir. Bu durumun pek çok avantajı vardır ve artık tüm dünyada kütüphaneler yavaş yavaş dijital ortama aktarılmaya başlanmaktadır. Bu sayede herkes her türlü kaynağa bulunduğu yerden erişebilmektedir.
Dijital kütüphanelerin insanlara sunduğu oldukça büyük faydalar da vardır. Bu faydalardan ilki zaman ve yer kavramının ortadan kaldırılmasıdır. İnsanlar nerede olurlarsa olsunlar ve saat kaç olursa olsun tüm kaynaklara dijital ortamdan erişebilmektedir. Bu durum da dijital kütüphanelerin bu kadar sevilmesinde ve kullanılmasındaki en büyük faktörlerden biridir. Dijital kütüphanelerin öğrenciler ve pek çok kişi tarafından kullanılmasının en büyük sebeplerinden bir diğeri de tüm kaynakların rahatlıkla bulunabilmesidir. Bazı durumlarda pek çok kişi kütüphanede saatlerce kaynak aramıştır, bu durum dijital kütüphanelerin gelişiyle birlikte rafa kaldırılıyor. Aranılan kaynaklar dijital kütüphanelerin arama bölümü sayesinde saniyeler içerisinde okuyucuyla buluşabiliyor.
Dijital Kütüphane Ne İşe Yarar?
Dijital kütüphaneyle birlikte fiziksel sınırların kalktığını söylemek mümkündür. Hiçbir sınır olmaksızın, açılış-kapanış saati olmaksızın istenilen kaynaklara 7/24 erişebilmek artık dijital kütüphaneler sayesinde mümkündür. Okuyucular kütüphaneye gitmek zorunda kalmadan istediği kaynağa rahatça ulaşabilir ve okuyabilir. Dijital kütüphaneler yalnızca bulunulan ülkedeki kişiler tarafından değil tüm dünya tarafından kullanılabilir. Dijital kütüphanelerin yaygınlaşmasıyla birlikte çok fazla dijital kütüphane ne işe yarar sorusu sorulmaya başlandı. Bunun en büyük cevabı ise fiziksel sınırların kalkmasıdır. Bugün Finlandiya’daki bir kişi Amerika’daki bir dijital kütüphaneye erişebildiği gibi Türkiye’deki bir kişi de tüm dünya ülkelerinde yayınlanan dijital kütüphanelere rahatlıkla erişebilir ve kaynakların tamamını istediği zaman okuyabilir. Bu sebeple dijital kütüphaneler oldukça yaygındır.
Dijital kütüphanelerin çoklu erişim sunması da oldukça mühimdir. Kütüphanelerde bir kitap doğal olarak yalnızca bir kişi tarafından okunabilirken çoklu erişim sayesinde dijital kütüphanelerde durum tam tersidir. Kitaplar aynı anda pek çok kişi tarafından okunabilmektedir. Bu sayede aynı kaynaktan aynı anda birden fazla okuyucunun yararlanması mümkün hale gelmiştir. Dijital kütüphanelerin bu denli yaygınlaşmasındaki en büyük avantajlardan biri de düşük masraflı olmasıdır. Konvansiyonel kütüphaneler kira, giderler ve bilimum masraflar sebebiyle oldukça büyük bir yük altındayken dijital kütüphanelerin yıllık giderleri son derece azdır. Bu sebeple pek çok kütüphane dijital kütüphane olarak hizmet vermeye başlamıştır. İlerleyen yıllarda bu kütüphanelerdeki sayının artması bekleniyor.
Neden Dijital Kütüphane Kullanılmalı?
Dijital kütüphane kullanmak için pek çok sebep vardır ancak bu sebepler arasından bazıları insanlar için oldukça önemlidir. Dijital kütüphane kullanma sebepleri, pek çok kişi için farklılık gösterse de insanların bazı sebeplerde ortak kümede buluştuğunu görebilmek mümkündür. Bunlardan ilki dijital kütüphanelerde hiçbir şekilde kaynak sıkıntısı yaşanmamasıdır. Klasik kütüphanelerde pek çok kişinin başına geldiği gibi okunmak istenen bazı kitaplar ve kaynaklar o an başkası tarafından ödünç alınmış olabilir. Bu tip durumlar dijital kütüphanelerde karşılaşılmayacak durumlardır. Aynı kaynağı birden fazla kişi aynı anda okuyabilir ve bu dijital kütüphanelerin tercih edilmesindeki en büyük sebepler arasında yer almaktadır.
Dijital kütüphane kullanımının bu denli yaygınlaşmasındaki bir diğer sebep de mesafelerin ortadan kalkmasıdır. Yalnızca herkesin elinde bulunan bir akıllı telefon ya da dizüstü bilgisayar sayesinde kütüphanelerin tüm kaynaklarına erişebilmek ve bu kaynakları sınırsız bir şekilde kullanabilmek okuyucular arasında büyük bir heyecana da vesile olmuştur. Bu sebeple pek çok okuyucu dijital kütüphaneleri deneyimlemeye başladı. Dijital kütüphanelerin kullanımının yaygın olmasındaki bir diğer etken de elbette ki kaynaklara istenilen zamanda ulaşılabilmesidir. Kaynaklar 7 gün 24 saat okuyucuların kullanabilmesi için açık durumdadır. Bu, konvansiyonel kütüphanelerde okuyucuların en sık dert yandığı durumlardan biridir. Bazı kütüphaneler gece de açıktır fakat bu kütüphaneler arasında çok yaygın olmadığı için kaynak bulma sıkıntısı yaşanabilmektedir.